Ağrı-acısı bitməyən 90-cı illər... Uzun müddətdir toy səsi eşidilməyən kəndimizin qapı kimi oğulları axın-axın iki ünvana gedirdilər: Qarabağ cəbhəsi və Rusiya.
Döyüşdən 1-2 günlük məzuniyyətə gələnlər bizə, geridə qoyduqları uşaqlıqlarına barıtı boşaldılmış güllə, Rusiyadan 2-3 həftəlik dönənlərsə dadı hələ də damağımızdan getməyən şokaladlar gətirirdilər.
Rəngsiz 90-larda onların kəndə dönüşü yeganə sevinc qaynağımız idi. Boylarına-buxunlarına baxıb fəxr edir, onlar kimi olmağa, onlar kimi davranmağa çalışırdıq.
Bir az sonra oxşamaq isdəyimiz bu qapı kimi oğullar böyük-böyük tabutlarda gəlməyə başladılar. Elə ailə vardı ki, bir övladının cənazəsi cəbhədən, digər övladınınkı Rusiyadan gəlmişdi.
Qarabağ döyüşləri səngidi, ordan tabut gəlmədi. İkinci Qarabağ döyüşləri başladı, o da bitdi. Rusiyadan isə 35 ildir axın-axın tabut gəlir. Dayanmır, durmur, bitmir... Bizimkilər üçün görünməz cəbhəyə çevrilən Rusiyadan...
Ən böyük əraziyə, ən zəngin təbii sərvətə sahib olan, əhalisinin isə günü-gündən artan sürətlə səfalətə sürükləndiyi Rusiyadan...
Şovinizmi, islamafobiyanı, faşizmi, irqçiliyi, işğalçılığı ehtiva edən putinizmdən əziyyət çəkən bədbəxtlər ölkəsi Rusiyadan...
Lenin deyirdi ki, başqa xalqları istismar edən hakimiyyət öz xalqını xoşbəxt edə bilməz. Bəlkə də elə buna görədir, insanını xoşbəxt etmək üçün hər şeyi ola-ola, uzun illərdir bunu bacarmır. Heç bir qonşusu ilə dost deyil, bütün dünyaya dişini qıcayır. Bir vaxtların mədəniyyət, ədəbiyyat, elm öncüllərindən olan nəhəng ölkə indi xalqlar həbsxanasına, mədəniyyətlərin məhv olduğu nəhəng quyuya çevrilib.
Azərbaycan heç vaxt Rusiyaya xəyanət etməyib. Azərbaycanlılar isə 100 illərdi qatilinə çevrilən Rusiyanın bu gücə qovuşmasında müstəsna rol oynayıb. Bəlkə də buna görə tabutlarımız axın-axın gəlir.
Adları fərqli olsa da, göndərənlər eyni təfəkkürün sahibləridi. Qaramat 90-larda "skinhed"lər, indi isə onlardan beşbetər qəddarlıq edən OMON.
Dostluq etməyə, ağzına bal sürtməyə, dilində danışmağa çalışdığımız bu "ayı" yüz illər bizi köləsinə çevirməyə çalışdı, sərvətimizi taladı. Torpaqlarımızı bölüb-bölüşdürüb sağa-sola payladı. Bir əsrdə 3 dəfə ziyalılarımızı, başbilənlərimizi öldürdü, sürgünlərə yolladı. Doymadı, 20 Yanvar faciəsini törətdi, Xocalı soyqırımında birbaşa iştirakçı oldu, torpaqlarımızın 30 ildən çox işğalda qalmasını təmin etdi, sərnişin təyyarəmizi vurdu. Saymaqla bitmir ki...
Rusiyaya nifrət etmək üçün hər cür səbəbimiz var. Amma bu tabut axınının qarşısını almaq üçün tək yol görünür. 90-lardan bəri dəfələrlə sınaqdan çıxmış yol: bütün azərbaycanlıların xarici təhlükə qarşısında yumruq kimi birləşməsi və həmrəy olması... 90-ci ilin 20 Yanvarı, Xocalı soyqırımı, ADNA terroru, 44 günlük vətən mübaribəsi və AZAL təyyarəsinin vurulduğu günlərdə olduğu kimi... Biz bu ağır imtahanlardan birliyimiz sayəsində üzüağ və qürurlu çıxdıq, düşmənimiz isə əliboş...
Bir də xətalarımızdan dərs çıxarıb Putindən sonrakı Rusiya ilə yeni, fərqli münasibətlərə hazırlaşmalıyıq. Təbii, bütün dostlarına xəyanət edən putinizm Rusiyanı özü ilə bərabər gömməzsə...
Hələlik isə nəhəng Rusiyanın geniş çöllərinin qəbirstanlıqlara çevrildiyinin, 90-cı illərdəki Azərbaycanın vəziyyətinə necə düşdüyünün şahidi oluruq. Uzun illər sağındakı-solundakı ölkələrə axın-axın tabut yollayan, yollamağa davam edən Rusiyanın özünə indi axın-axın tabut gəlir. Xalqların azadlığını əngəlləmək üçün tökülən qanlar indi geriyə - Rusiyaya axır... Gözləyək görək, sadə rus xalqı bu axına nə qədər dözə biləcək...
Bəxtiyar Əlirzayev
